سامان قالپاقلار ساياھەتتىكى ئەڭ گۈزەل مەنزىرە

مەن دائىم دۆلىتىمىزنىڭ شىمالى ۋە جەنۇبىدىكى زېمىنلارغا ساياھەت قىلىمەن.

سەپەر پويىزىدا، مەن ھەمىشە پويىزنىڭ دېرىزىسىنىڭ يېنىدا ئولتۇرۇپ، دېرىزىنىڭ سىرتىدىكى مەنزىرىلەرگە قاراشنى ياخشى كۆرىمەن. ۋەتەننىڭ كەڭ دالىلىرىدا، ۋاقىت-ۋاقتىدا سامان قالپاق كىيگەن قاتتىق دېھقانچىلىق قىلىۋاتقان دېھقانلارنىڭ قىياپىتى چاقناپ تۇرىدۇ.

بىلىمەن، بۇ چاقناپ تۇرىدىغان سامان قالپاقلار بۇ سەپەردىكى ئەڭ گۈزەل مەنزىرىلەر.

مەن ئاشۇ دېھقان ئاكا-ئۇكىلارنىڭ بېشىدىكى سامان قالپاقنى كۆرگىنىمدە، ئۆزۈمنى بىر خىل چۈشىنىكسىز ھەرىكەت ھېس قىلىمەن. مەن كىچىك ۋاقتىمدا، يۇرتۇمنىڭ گۈزەل دالىلىرىدا ئوتلاپ، نۇرغۇن قېتىم سامان قالپاق كىيىپ يۈرەتتىم.

2001-يىلى ئاۋغۇستتا، مەن نەنچاڭدىكى 1-ئاۋغۇست قوزغىلىڭى خاتىرە زالىنى كۆرگىلى باردىم. كۆرگەزمە زالىنىڭ ئىككىنچى قەۋىتىنىڭ شەرقىي بۇلۇڭىدا، بىر قانچە شېھىتنىڭ چېچى بار قارا سامان قالپاق كىيگەنلىرى بار. بۇ سامان قالپاقلار جىمجىت ھالدا ماڭا ئۇلارنىڭ خوجايىنىنىڭ ئىنقىلابقا بولغان ساداقىتىنى ئېيتىپ بېرىدۇ.

بۇ تونۇش سامان قالپاقلارنى كۆرۈپ، كاللام قاتتىق چۆچۈپ كەتتى. چۈنكى بۇنىڭدىن ئىلگىرى، مەن سامان قالپاقلار بىلەن جۇڭگو ئىنقىلابىنىڭ مۇناسىۋىتىنى ھەرگىز ئويلاپ باقمىغان ئىدىم.

بۇ سامان قالپاقلار ماڭا جۇڭگو ئىنقىلابى تارىخىنى ئەسلىتىدۇ.

ئۇزۇن مارت يولىدا، قانچىلىك كۆپ قىزىل ئارمىيە ئەسكىرى سامان قالپاق كىيىپ شياڭجياڭ دەرياسىدا ئۇرۇش قىلدى، جىنشا دەرياسىدىن ئۆتتى، لۇدىڭ كۆۋرۈكىنى ئىگىلىدى، قارلىق تاغدىن ئۆتتى، قانچىلىك كۆپ سامان قالپاق قۇربانلاردىن قۇربانلارنىڭ بېشىغا چىقىپ، ئىنقىلابىي سەپەرنىڭ يېڭى بىر باسقۇچىغا قەدەم قويدى.

دەل مۇشۇ ئادەتتىكى ۋە ئادەتتىن تاشقىرى سامان قالپاق جۇڭگو ئىنقىلابى تارىخىنىڭ كۈچلۈكلۈكى ۋە قېلىنلىقىغا قوشۇلۇپ، گۈزەل مەنزىرىگە ئايلاندى، شۇنداقلا ئۇزۇن يولدا چاقناپ تۇرىدىغان گۈزەل كەبىگە ئايلاندى!

بۈگۈنكى كۈندە، سامان قالپاقنى ئەڭ كۆپ ئىشلىتىدىغانلار، ئەلۋەتتە، دېھقانلار، يەنى كۆككە دۈمبىسىنى قويۇپ، دېڭىز ساھىلىغا قاراپ تۇرغانلار. ئۇلار كەڭ زېمىندا جاپالىق ئىشلەپ، ئۈمىد چېچىپ، ۋەتەننىڭ قۇرۇلۇشىغا ياردەم بېرىدىغان ماددىي ئاساسنى يىغىۋالىدۇ. شۇنداقلا ئۇلارغا بىر ئاز سالقىنلىق ئاتا قىلالايدۇ، بۇ سامان قالپاق.

سامان قالپاقنى تىلغا ئېلىش ئاتامنى تىلغا ئالغانلىق بىلەن باراۋەر.

دادام ئۆتكەن ئەسىرنىڭ 1950-يىللىرىدىكى ئادەتتىكى بىر ئوقۇغۇچى ئىدى. مەكتەپتىن چىققاندىن كېيىن، ئۈچ پۇتلۇق سۇپىغا چىقىپ، ياشلىق دەۋرىنى بور بىلەن يازغان.

ئەمما، ئاشۇ ئالاھىدە يىللاردا، ئاتامنىڭ سەھنىگە چىقىش ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىندى. شۇڭا ئۇ كونا سامان قالپىقىنى كىيىپ، يۇرتىنىڭ ئېتىزلىرىغا بېرىپ جاپالىق ئىشلىدى.

ئەينى ۋاقىتتا، ئاپام دادامنىڭ كېلەلمەيدىغانلىقىدىن ئەنسىرەيتتى. دادىسى ھەمىشە كۈلۈمسىرەپ، سامان قالپىقىنى قولىدا سىلكىپ: «ئاتا-بوۋىلىرىم كېلەچەكتە سامان قالپاق كىيىپ كەلگەن، ھازىر مەنمۇ سامان قالپاق كىيىمەن، تۇرمۇشتا قىيىنچىلىق يوق. ئۇنىڭدىن باشقا، ھەممە ئىشنىڭ ياخشى بولىدىغانلىقىغا ئىشىنىمەن» دەيتتى.

راستىنى ئېيتسام، ئۇزۇن ئۆتمەيلا ئاتام يەنە مۇقەددەس سەھنىگە چىقتى. شۇنىڭدىن كېيىن، ئاتامنىڭ دەرسىدە ھەمىشە سامان قالپاقلار توغرىسىدا بىر تېما بولىدىغان بولدى.

ھازىر، پىنسىيەگە چىققاندىن كېيىن، دادام ھەر قېتىم سىرتقا چىققاندا سامان قالپاق كىيىدۇ. ئۆيگە قايتىپ كەلگەندىن كېيىن، ئۇ سامان قالپىقىنى تامغا ئېسىشتىن بۇرۇن، ئۇنىڭ چاڭ-توزانىنى سۈرتۈۋېتىدۇ.